Sjams-oed-Dīn-e Tabrīzī, de mysterieuze spirituele vriend en leraar van Djelal-oed-Dīn Roemi, speelt een cruciale rol in de transformatie van Roemi van een vooraanstaand geleerde naar een geïnspireerde dichter en mensenvriend. Deze relatie wordt doordrenkt met spirituele lessen en mystieke overpeinzingen die de diepte van het soefisme belichten.
Sjams, beschreven als een ongeschoolde man met groot charisma, wordt vaak geassocieerd met de rondtrekkende derwisj of qalandar, begiftigd met wonderbaarlijke krachten. Ondanks zijn ogenschijnlijk eenvoudige voorkomen, bezit hij diepgaande kennis en wijsheid. Hij is geen volgeling van een specifieke soefi-lijn maar vereenzelvigt zich met de essentie van het soefisme, strevend naar eenheid met God en handelend naar Gods wil.
Het verhaal van Sjams’ eerste vluchtige ontmoeting met Roemi in Damascus is symbolisch. Roemi, een gerenommeerde geleerde, wordt uitgedaagd door Sjams om de diepere betekenis van het leven te begrijpen. De scène waarin Roemi Sjams’ hand grijpt te midden van de menigte, getuigt van een transcendente ervaring en symboliseert de overgang van intellectuele studie naar spirituele zoektocht.
Sjams belichaamt spirituele armoede, een kernprincipe van het soefisme dat streeft naar eenheid met God en het begrijpen van de essentie achter uiterlijke verschijningsvormen. Zijn afwijzing van conventionele ideeën en zijn keuze voor de wereld van naaktheid en afzondering benadrukken het streven naar een dieper begrip van Gods eenheid.
In tegenstelling tot het romantische, legendarische beeld dat van Sjams wordt geschetst, tonen recente teksten aan dat hij wel degelijk kennis bezat. Sultan Weled, de zoon van Roemi, beschrijft Sjams als een man van kennis en wijsheid, bekend met islamitisch recht, wiskunde, astronomie, en andere wetenschappen.
De diepe invloed van Sjams op Roemi wordt zichtbaar in Roemi’s transformatie van een geleerde naar een dichter en humanist. Sjams bracht Roemi naar het innerlijke pad, weg van oppervlakkige kennis naar diepgaand begrip en spirituele vervoering.
In conclusie belichaamt Sjams-oed-Dīn-e Tabrīzī de essentie van het soefisme, zijn spirituele wijsheid en leringen hebben een blijvende impact op Djelal-oed-Dīn Roemi. Hun relatie is een tijdloos voorbeeld van de transformerende kracht van spirituele verbindingen en de zoektocht naar diepere waarheid en eenheid met het goddelijke.